Eskişehir Yaş Sebze ve Meyve Üreticiler Birliği Başkanı Yıldıran Kılıç şu ifadeleri kullandı;
“Maalesef şu anda çiftçinin umduğu yağmur yok. Bu durum ilerleyen günlerde bizim için büyük bir sıkıntı olacak. Beklentimiz normal şartlarda kış aylarında kar ve yağmur olması yönünde. Karın dağlara düşmesi, zamanla yavaş yavaş eriyerek yeraltı sularını beslemesi lazım. Ancak maalesef, kar yağsa bile küresel ısınmadan dolayı kışın hava sıcaklıkları çok yüksek. Kar hızla eriyor, yeraltı sularına inmeden buharlaşıyor ve bize hiçbir faydası olmuyor. Son iki üç yıldır bu konuda ciddi bir sıkıntımız var. Daha önce normal şartlarda kar yağardı. Yeraltı suları, yağmur sularından çok karın erimesiyle beslenir. Özellikle Eskişehir için konuşuyorum, son 3 yıldır kar yağmadığı için yeraltı sularında ciddi bir çekilme var. Bu durumu gerekli mecralarda dile getiriyoruz ama ne yazık ki kimse pek önemsemiyor. Küresel ısınmanın etkisiyle Türkiye’de özellikle İç Anadolu Bölgesi, en çok da Eskişehir etkileniyor. Şu anda büyük bir sıkıntımız var ve bu sıkıntının ileride daha da büyüyeceğini düşünüyoruz.
Eskişehir’de sebzenin yaklaşık %80-90’ı yeraltı suyuyla sulanıyor. Kanallardan da su kullanıyoruz ama bu küresel ısınma nedeniyle barajlardaki su azaldığı için yazın 15 günde bir rotasyonla su veriliyor. Bu da sebze üretiminde büyük bir sıkıntı yaratıyor. Normalde Porsuk Nehri’nden bırakılan fazla su, Fevzi Çakmak, Alpu bölgesi ve aşağısında drenajlarla yeraltı sularını besliyordu. Ancak 15 günde bir rotasyon nedeniyle bu şans da ortadan kalktı. Yeraltı sularının mutlaka bir şekilde beslenmesi lazım, aksi halde hızlı bir şekilde çekiliyor.
Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğü’nün Muttalip Orta mahalleden başlayan ve yaklaşık 180 bin dönüm araziyi sulayacak bir kapalı sistem sulama projesi var. Geçen ay bizi davet ederek bu projeyi tanıttılar. Biz zaten varlığını biliyorduk ama çok maliyetli bir proje. Bugünkü maliyeti tahminen 10-11 milyar lira civarında. Kolay bir iş değil ama Dünya Bankası’ndan finansman sağlandıysa yapılabileceğini düşünüyoruz. Bu proje Eskişehir’i susuzluktan kurtaracak bir proje.
Şu anda üretimde ciddi bir sıkıntımız yok. Ancak pandemiden sonra piyasada müthiş bir fırsatçılık başladı. Denetim yapılmıyor ve serbest piyasa ekonomisi bizi de üreticileri de mahvediyor. Girdi maliyetlerimiz çok yüksek, üretim planlaması yok. Eğer bu şekilde devam edilirse çok yakın bir zamanda insanlar sebze ve meyveyi çok pahalıya yiyecek. Neden? Çünkü üretici rastgele üretim yapıyor, planlama olmadan ekim yapıyor. Bu nedenle ekilen ürünlerin %60’ı bu yıl tarlada kaldı. Akaryakıt, ilaç, tohum ve gübre dışarıdan ithal edildiği için hem ülkeye hem üreticiye hem de vatandaşa zarar oluyor. Ürün bolluğuna rağmen vatandaş hâlâ ucuza sebze yiyemiyor.”