Türkiye Cumhuriyeti ve Sudan Cumhuriyeti Arasında Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması kapsamında Cumhurbaşkanına doğrudan yetki verilmesine ilişkin teklif TBMM Dışişleri Komisyonu’nda kabul edildi. Muhalefet teklife şerh düşerken, komisyonun CHP’li üyesi Utku Çakırözer, “Türkiye’de hayvancılık bitme noktasına getirildi. Bizim çiftçilerimiz, üreticilerimiz destek beklerken yüzde 100 kota içi tarife indirimi uygulanarak Sudan'dan tarımsal ve hayvansal gıdalar ithal edilecek. İthal edilecek ürünler arasında 50 bin büyükbaş, 2 bin küçükbaş hayvan, 8 bin ton et, 2 bin ton tereyağı, 2 milyon yumurta, 500 ton bal, 5 bin ton patates, 5 bin ton domates, 1 bin ton sarımsak, 2 bin ton üzüm, her biri 5 milyar ton olmak üzere buğday, arpa, yulaf, mısır, 2 bin ton buğday unu yer almakta. Bu ürünlerin istisnasız tamamı Türkiye'de yetiştiriliyor. Sudan'dan yapılacak bu ithalat bizim kendi üreticilerimizin aleyhine olacak. Üreticilerimizin haklarını korumak Meclis’in temel görevi olmalıdır” dedi. 

TBMM Dışişleri Komisyonu’nda görüşülen Türkiye Cumhuriyeti ve Sudan Cumhuriyeti Arasında Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Anlaşmanın Eklerine İlişkin Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Doğrudan Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesine İlişkin Kanun Teklifi ile Türkiye Sudan’dan tonlarca tarım ürünü ve canlı hayvan ile hayvansal gıda ithal edecek. Muhalefet Türkiye’deki çiftçi ve üreticilerin içinde bulunduğu duruma dikkat çekerek, teklife şerh düşerken teklifin önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu’na gelmesi bekleniyor. 

TBMM Dışişleri Komisyonu’nda görüşülen teklif ile Türkiye yüzde 100 kota içi tarife indirimi uygulayarak Sudan'dan 50 bin büyükbaş, 2 bin küçükbaş hayvan, 8 bin ton et, 2 bin ton tereyağı, 2 milyon yumurta, 500 ton bal, 5 bin ton patates, 5 bin ton domates, 1 bin ton sarımsak, 2 bin ton üzüm, her biri 5 milyar ton olmak üzere buğday, arpa, yulaf, mısır, 2 bin ton buğday unu ithal edecek.

Türkiye’nin Sudan’dan sıfır vergi ile ithal edilmesini kabul ettiği ürünlerin listesinde 500 ton (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş) at, eşek, katır veya bardo etleri ile 500 ton sığır, domuz, koyun, keçi, eşek, katır veya bardoların yenilen sakatatının da bulunması dikkat çekti. Anlaşmaya göre, Türkiye de Sudan’a indirilmiş vergi tarifesi ile balina, fok, papağan ve bazı diğer hayvanları ihraç edecek. 

Komisyon üyesi CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Türkiye’de girdi maliyetleri nedeniyle hayvancılığın bitme noktasına geldiğine dikkat çekerken, kapsamlı politikalar uygulanarak Türkiye’deki üreticilerin desteklenmesi gerektiğini söyledi. Çakırözer, “Eskişehir’de Beylikova ilçemiz ‘süt diyarı’ olarak anılır. Ama şimdi Beylikova’da insanlar süt bulamıyor, hayvan bulamıyor. Hayvancılık bitme noktasında. Ama bakıyoruz önümüze getirdiğiniz bu anlaşmanın ekleri arasında ek 1.2b Türkiye'nin Tarım Ürünlerinde Kota Bazı Tavizleri başlıklı belge uyarınca, yüzde 100 kota içi tarife indirimi uygulanarak Sudan'dan ithal edilecek ürünler arasında; 50 bin büyükbaş, 2 bin küçükbaş hayvan, 8 bin ton et, 2 bin ton tereyağı, 2 milyon yumurta, 500 ton bal, 5 bin ton patates, 5 bin ton domates, 1 bin ton sarımsak, 2 bin ton üzüm, her biri 5 milyar ton olmak üzere buğday, arpa, yulaf, mısır, 2 bin ton buğday unu yer almaktadır. Bu ürünlerin istisnasız tamamı Türkiye'de yetiştirilmektedir. Sudan'dan yapılacak bu ithalatın belirtilen şekilde düzenlenmesi iç piyasanın ve kendi üreticilerimizin aleyhine olacaktır” dedi. 

Türkiye’nin böyle anlaşmalarla ithalata bağımlı hale getirilmesine itiraz ettiklerini söyleyen Çakırözer, görüşmelerde şunları söyledi: 
“Tarım ve hayvancılık sektöründeki sorunları, üreticilerimizi korumayı esas alan kapsamlı politikalar uygulayarak aşmak yerine, et ithal ederek fiyatları düzenlemeye çalışmak ülkemiz için son derece olumsuz bir tablo yaratmıştır, yaratacaktır. İktidarın yanlış tarım ve hayvancılık politikaları nedeniyle her iki sektörün de büyük yara aldığı ve işsizliğin her geçen gün tırmandığı ülkemizde üreticilerimizin haklarını korumak bizim Komisyonumuzun temel görevi ve ödevi olmalıdır. Şimdi önümüzdeki anlaşmada da ‘vergisiz 50 bin büyükbaş hayvan gelecek, 2 bin ton tereyağı gelecek, 2 bin ton üzüm gelecek’ diyor. Bunların hepsi aslında rakam gibi gördüğünüz şeyler, bizim kendi çiftçimizin her gün ürettiği şeyler. Adı Sudan olur, başka bir ülke olur, hiçbirine karşı ön yargımız yok. Sorunları olan ülkeler olabilir, yoksul olabilirler ama vergi verenlerin vergisinin harcanacağı herhangi bir anlaşmada bizim kılı kırk yarmamız gerekir.”

Çakırözer görüşmelerde Türkiye’nin Sudan’da tarım yapmak için kiraladığı arazi ile iki ülke arasında kurulan şirket ve bu şirket üzerinden 10 yıldır hiçbir iş yapmadan yönetim kurulu üyelerine ücret ödemesinin hesabını da sordu. 

 “Gazi Meclisimize verilmesi gereken 10 yıllık bir hesap bulunmaktadır. Bu hesabı vermesi gereken AKP iktidarıdır” diyen Çakırözer, şöyle konuştu:

“Sudan’da 1 milyon dönüm arazi kiralayacağız diye şirket kurduk. 2014 yılında Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık AŞ. kuruldu. 1 milyon dönümlük arazi kiralanacaktı. Orada pamuk, soya, susam, muz, mango üretilecekti, bunlar hem Sudan'a hem Türkiye pazarına girecekti. Ama ne oldu bu şirket battı. Bu süre zarfında batarken de 2018'den sonra yani battı diye resmî olarak açıklama yapılarak gerekli işlem yapılana kadar yönetim kurulu üyelerinin her biri huzur hakkı aldılar, maaş aldılar. Peki, arazi var mıydı? Alınmış bir arazi yoktu! Sadece 2021 yılında yönetim kurulu, başkan ve üyelerine huzur hakkı ve ikramiye olarak bizim vergilerimizden 419 bin 965 lira harcama yapılmış. Resmen bir masal 10 yıl sürmüş. Bizim vergilerimizden yönetim kurulu üyeleri faydalanmış. Olan 85 milyonun vergilerine oldu.”