Türkiye'de sosyal medyanın çocuklar ve gençler üzerindeki etkileri uzun süredir tartışılıyor. Bu kapsamda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından hazırlanan bir rapor, sosyal medya kullanımının çocuklar ve gençler üzerindeki olumsuz etkilerini detaylı bir şekilde ortaya koydu.
Raporda, Türkiye'de sosyal medya kullanımının dünya ortalamasının üzerinde olduğu belirtildi. Dünya genelinde günlük sosyal medya kullanım süresi ortalama 6,5 saat iken, Türkiye'de bu süre 7 saate ulaşıyor. Ülkede nüfusun %87'si, yani yaklaşık 75 milyon kişi, aktif sosyal medya kullanıcısı. En az bir sosyal medya platformu kullananların oranı ise %77 olarak kaydedildi.
Aktif sosyal medya kullanıcılarının platformlara göre dağılımı şu şekilde:
- Instagram: 58,4 milyon
- YouTube: 58,1 milyon
- WhatsApp: 52 milyon
- TikTok: 37,5 milyon
- Facebook: 34,5 milyon
- X (eski adıyla Twitter): 21,7 milyon
- LinkedIn: 17 milyon
Raporda, sosyal medyanın çocuklar ve gençler üzerindeki psikolojik, fizyolojik ve sosyal etkileri de ele alındı. Özellikle kontrolsüz kullanımın şiddete eğilimi artırdığı, sosyal ilişkilerde kopukluk ve yalnızlık hissine neden olduğu, bağımlılık yarattığı ve aile bireylerinden uzaklaşmaya yol açtığı vurgulandı. Ayrıca, aile içi çatışmaların da bu nedenle arttığı belirtildi.
Bu bulgular ışığında, Türkiye'de 16 yaş altı çocukların sosyal medya kullanımına sınırlama getirilmesi için çalışmalar başlatıldı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, sosyal medya platformlarının 16 yaş altı bireylerin üyeliklerini kabul etmemesi yönünde kriterler koymayı planladıklarını belirtti. Bakan Uraloğlu, "Öncelikle bu kararı vermedik. Yoğun şekilde tartışıyoruz. Karar verdikten sonra gerekli mevzuatı düzenledikten sonra gereğini yapacağız." dedi.
Bu gelişmeler, dünya genelinde benzer uygulamaların hayata geçirilmesiyle paralel olarak değerlendiriliyor. Örneğin, Avustralya'da 16 yaşından küçüklerin sosyal medya kullanımını yasaklayan bir yasa, parlamentonun her iki kanadında da onaylanarak yasalaştı. Bu yasa kapsamında, sosyal medya şirketlerinin 16 yaş altı kullanıcıların hesaplarını kapatması ve bu kurala uymayan platformlara yüksek para cezaları uygulanması öngörülüyor.
Türkiye'de de benzer bir düzenlemenin hayata geçirilmesi durumunda, sosyal medya platformlarının 16 yaş altı kullanıcıların üyeliklerini kabul etmemesi ve bu yaş grubunun platformlara erişiminin sınırlandırılması planlanıyor. Bu adımın, çocukların ve gençlerin sosyal medyanın olumsuz etkilerinden korunması amacıyla atıldığı belirtiliyor.
Konuya ilişkin tartışmalar devam ederken, uzmanlar ve sivil toplum kuruluşları da görüşlerini dile getiriyor. Bazı uzmanlar, sosyal medya kullanımının tamamen yasaklanmasının yerine, bilinçli ve kontrollü kullanımın teşvik edilmesi gerektiğini savunuyor. Ayrıca, ebeveynlerin ve eğitimcilerin bu süreçte aktif rol almasının önemi vurgulanıyor.
Sonuç olarak, Türkiye'de 16 yaş altı çocukların sosyal medya kullanımına sınırlama getirilmesi yönündeki çalışmalar, sosyal medyanın çocuklar ve gençler üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmayı hedefliyor. Bu süreçte, ilgili tüm tarafların görüşleri alınarak, çocukların dijital dünyada daha güvenli bir şekilde var olmaları için gerekli adımların atılması planlanıyor.
