Tüketiciyi Destekleme Derneği (TÜKDES) Genel Başkanı Süleyman Bakal şu ifadeleri kullandı;
Fahiş fiyat uygulamaları nedeniyle Ticaret Bakanlığı tarafından denetimler yapılıyor. Fahiş fiyat, tüm fiyatları etkileyen bir unsurdur. Ürünün normalde olması gereken fiyatının üstünde bir bedel belirlenmişse buna fahiş fiyat deriz. Tüketici fahiş fiyatı nasıl tespit edebilir? Tüketici, alışveriş yaparken mağazalar ve pazarlardaki fiyatları karşılaştırmalı, büyük fiyat farkları varsa bu durumu Ticaret Bakanlığı’nın uygulamalarına şikâyet edebilir. Öncelikle, tüketicilerin alışveriş yaparken liste hazırlamaları, yoğun saatlerde alışverişten kaçınmaları ve listelerini kontrol etmeleri gerekir. Buna rağmen fahiş fiyatla karşılaşırlarsa, şikâyetlerini Alo 175 hattına iletebilirler. Ticaret Bakanlığı’nın haksız fiyat uygulamalarıyla ilgili bir platformu da bulunuyor. Buraya, kaymakamlıklara ve valiliklere başvurabilirler. Son zamanlarda yapılan şikâyetler sonucunda Ticaret Bakanlığı, fahiş fiyat uygulayan firmalara yüksek miktarda cezalar kesmiştir. Fahiş fiyatların önüne ancak kamu, özel teşebbüs ve tüketici işbirliği ile geçebiliriz.
Bir ürünü satın alırken ambalajdaki kusuru fark edemeyebiliyoruz. Eve gidince fark ettiğimizde ve fişi kaybettiysek mağazalar ürünü geri almıyorlar. Bu konuda, tüketicinin hakkını araması için fiş veya belgeyi saklaması şart. Ayıplı mal durumunda, ilk 6 ay içinde malın kusursuz olduğunu ispatlama yükümlülüğü satıcıya aittir. 6 aydan sonra tüketici, malın ayıplı olduğunu fark ederse bu durumda tüketici hakem heyetlerine başvurabilir. Ayrıca, gizli ayıplar için zaman aşımı süresi yoktur. Örneğin, tüketici bir palto alıp kullanmaya başladığında, içindeki bir bölümün zamanla bozulduğunu fark ederse, bu durum gizli ayıp olarak değerlendirilir ve iki yıl geçse bile şikâyette bulunabilir. Ancak bu durumda, tüketicinin faturayı saklaması önemlidir.
Eskişehir’de üç tane tüketici hakem heyeti bulunmaktadır: Birincisi Ticaret İl Müdürlüğü binasında, büyük postanenin üstündeki üçüncü katta, ikincisi Odunpazarı Tüketici Hakem Heyeti Öğretmenevi yanında, Halk Eğitim Merkezi’nde, üçüncüsü ise Tepebaşı Kaymakamlık’ta bulunan Tüketici Hakem Heyeti’dir. Diğer ilçelerdeki tüketici hakem heyetleri pasif hale geldiği için, bu ilçelerde yaşayan tüketiciler başvurularını kaymakamlıklara yapar. Kaymakamlık, evrakları ilgili hakem heyetine gönderir. Ayrıca, tüketiciler başvurularını e-Devlet üzerinden de yapabilirler. E-Devlet, başvuruyu otomatik olarak üç hakem heyetinden birine yönlendirir. Başvuru yapmak için hazır dilekçeler bulunmaktadır ve tüketiciler bu dilekçeleri doldurarak başvurularını gerçekleştirebilir.
Tüketicilerin dikkat etmesi gereken önemli bir husus da şudur: Başvuru yapılırken fatura kimin üzerineyse, o kişinin başvurması gerekir. Örneğin, eşinin üzerine olan bir faturada karı veya koca başvuruda bulunamaz. Ayrıca, tüketiciler başvurularında taleplerini net bir şekilde belirtmelidir. Tüketici, ürünün yenisini istiyorsa yenisini, parasını istiyorsa parasını, tamirini istiyorsa tamirini talep etmelidir. Bazı tüketiciler mağduriyetlerini anlatırken uzun hikâyeler anlatıyor, bu da heyetin işini zorlaştırıyor. Olayı kısa ve öz bir şekilde iki-üç cümle ile yazmak ve talebi net olarak belirtmek, tüketici hakem heyetlerinin süreci daha hızlı değerlendirmesini sağlar.
