Eskişehir Barosu Kadın Hakları Komisyonu adına Funda Güney Kökçınar şu açıklamaları yaptı;
“9. Yargı Paketi olarak bilinen kanun teklifi, TBMM gündemine sunuldu. Teklif içerisinde, Anayasa Mahkemesinin 22.02.2023 tarihli kararı ile eşitlik ilkesine aykırı olması nedeni ile iptal edilen, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Kadının soyadı” başlıklı 187. maddesi de bulunmaktadır. Kanun teklifi TBMM Adalet Komisyonu’nda 12.07.2024 tarihinde kabul edildi. Hukuka, cinsiyet temelli eşitlik ilkesine ve temel haklara aykırı olan ve bizler için “kazanılmış hak” olarak kabul edilen soyadı hakkımıza ilişkin yapılan bu kanun teklifini kesinlikle kabul etmiyoruz.
Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunun 187. Maddesini “cinsiyet temelinde eşitlik ilkesine uygun olmadığı” gerekçesiyle iptal etmişti. 28 Ocak 2024 tarihi itibariyle de karar yürürlüğe girmişti. Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği hüküm maddelerinden sonra kadınlar artık evlendikleri eşlerinin soyadlarını almak zorunda değildi. Bu kararla tabiri caizse uzun yıllardır, emek ve mücadele sarf ederek alınan eşitlik hakkı için artık net bir aşama daha aşılmış ve sonuç alınmıştır. Kadın hareketinin 25 yıldır verdiği mücadelenin ardından alınan bu karar en büyük kazanımlarımızdandır.
Ne var ki iktidar, artık Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına, normlar hiyerarşisini hiçe sayarak- uymamayı alışkanlık haline getirmiş, ve tabiki İktidarın yine ilk hedefi kadınlar olmuştur. 9. Yargı Paketindeki kanun teklifi ile, kadınlara sadece kendi adlarıyla kullanabildikleri soyadlarını yeniden ellerinden almak, kadınları esasında da özgür bırakmamaktır. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 9. Yargı Paketindeki düzenleme, ilgili Adalet Komisyonu’nda onaylandığı gibi Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına, normlar hiyerarşisini hiçe sayarak- uymamayı alışkanlık haline getirmiş, ve tabiki İktidarın yine ilk hedefi kadınlar olmuştur. 9. Yargı Paketindeki kanun teklifi ile, kadınlara sadece kendi adlarıyla kullanabildikleri soyadlarını yeniden ellerinden almak, kadınları esasında da özgür bırakmamaktır. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 9. Yargı Paketindeki düzenleme, ilgili Adalet Komisyonu’nda onaylandığı gibi, TBMM Genel Kurulu’na geldiğinde Anayasa Mahkemesi’nin kararını karşılamak şöyle dursun iptal edilen düzenlemenin hemen hemen aynısıdır.
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), kadın-erkek soyadı eşitliğini sağlamak amacıyla vermiş olduğu karar, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları ile de örtüşmektedir. Bununla birlikte, iktidar partisinin TBMM’ye sunduğu ve TBMM adalet komisyonu tarafından kabul edilen yasa teklifi, cinsiyet temelli farklı işleyişi devam ettirerek Anayasa Mahkemesi’nin kararına ve uluslararası sözleşmelere açıkça aykırıdır. İktidar tarafından, kadın-erkek soyadı konusunda da kadın eşitliğinin bilinci olarak sağlanmasına izin verilmeyerek aile içi eşitliğe zarar verilmektedir. Kadınların medeni birer varlık ve eşit birer vatandaş olarak toplumsal hayatta yer alabilmeleri için en temel haklardan biri kendi soyadını kullanabilme hakkının ellerinden alınması kabul edilemez.
Kazanımlarımızdan asla vazgeçmiyoruz, kadının soyadı konusunda eşitlik sağlanıncaya, kadınlar evlenmeden önceki soyadlarını davalarla açmak zorunda kalmaksızın tek başına kullanabilme hakkını elde edinceye kadar yürüttücek mücadelemizi Eskişehir Kadın Hakları Komisyonu olarak tüm kadınlarla birlikte kamuoyuna bildiriyoruz.
Kadınları, TBMM’deki tüm siyasi partileri, baroları, sivil toplum kuruluşlarını, kazanılmış bir hakkı gasp eden yeni yasal düzenlemeye karşı tepki göstermeye çağırıyoruz.”
