Eskişehir Tuhafiyeciler Esnaf Odası Başkanı Ali Sefa Şen şu ifadeleri kullandı;
“Ülkemizde dünyanın da etkisiyle son 2 yıldır ciddi bir ekonomik kriz yaşıyor. Bu krizden esnafımız da fazlasıyla etkileniyor. Halkın alım gücü, doğrudan esnafın ticaretine yansıyor. Esnafımızın en çok zorlandığı nokta, enflasyonun yüksekliği nedeniyle halkın alım gücünün ciddi şekilde düşmesi. Bu durum, esnafın mal satamamasına neden oluyor. Mal satamayınca yerine yeni ürün koyamıyor, dolayısıyla üreticiden ürün tedarik edemiyor.
İstanbul’daki imalatçılar da esnafa ürün satamayınca üretimi kıstılar. Bu büyük bir zincirleme soruna yol açtı. Üretim azaldığı için esnafın temin ettiği ürünler sınırlı oldu ve satışlar daha da zorlaştı. Geçen yılın ciro seviyelerine ulaşan esnaflar olsa da bu, adet bazında değil, fiyat artışlarından kaynaklı oldu. Enflasyon yüzünden kâr marjları düştü. Esnaf, sattığı ürünü aynı fiyatla tekrar tezgâhına koyamıyor. Yüksek kira giderleri ve azalan kârlılık, esnafın para kazanmasını daha da zorlaştırdı.
2024 yılı esnaf açısından oldukça sıkıntılı geçti. Ancak enflasyon düşerse, üretim ve tedarik artarsa, halkın alım gücü yükselirse, 2025 yılıyla birlikte esnafımızın işleri düzelmeye başlayabilir. Bunun için enflasyonun düşmesi şart.
Esnafımızın sıkıntılarını yakından takip ediyoruz çünkü biz de ticaretin içindeyiz ve bu sorunları birebir yaşıyoruz. Esnafımızın yaşadığı ciddi sorunları, TESK aracılığıyla ya da doğrudan Ankara’daki ilgili mercilere iletiyoruz. Özellikle kredi kullanımı konusunda çalışmalar yapıyoruz.
Esnafımız şu an krediye ulaşabiliyor, ancak vadeler ve faiz oranları konusunda sıkıntılar yaşanıyor. Neyse ki vadelerde bazı iyileştirmeler yapıldı. Örneğin 3 yıl olan kullanım süresi dört yıla çıkarıldı. Ödeme aralıkları da altı ay ya da 3 aydan 4 aya uzatıldı. Ancak kredi üst limiti olan 750 bin TL yeterli değil. Enflasyon paranın alım gücünü düşürdü. Geçmişteki 750 bin TL ile bugünkü aynı değil.
Devletimizin imkanları çerçevesinde bu limitin artırılacağını umuyoruz. Ancak kredilerin ticarete dönüştürülüp zamanında geri ödenmesi çok önemli. Eğer krediler işlevini yerine getirirse hem esnafımız rahatlar hem de ekonomi genel anlamda düzelir.
Eskişehir’in tek merkezli bir şehir olmasının ticaret üzerinde etkisi doğru bir tespit. Şehrin merkezinde dükkan kiraları oldukça yüksek. Bu durum sadece Eskişehir’e özgü değil. Ülke genelinde hem iş yerlerinde hem de konutlarda kira fiyatları yüksek. Bunun nedeni büyük ölçüde enflasyon.
Esnafımızın yüksek kira giderlerine ek olarak ödediği stopajlar da ciddi bir yük oluşturuyor. Bununla ilgili girişimlerimiz devam ediyor. Şehrin diğer bölgelerinde de alışveriş yapılabilecek merkezler var. Örneğin, Çankaya, Batıkent, Tepebaşı gibi bölgelerde alışveriş noktaları bulunuyor. Ancak halkımız, yıllardır alışkanlık haline gelen bir şekilde şehir merkezini tercih ediyor. Eskişehir’de ulaşım kolay olduğu için bu alışkanlık devam ediyor. Tramvay, otobüs, dolmuş gibi araçlarla şehir merkezine kısa sürede ulaşılabiliyor. Kenar semtlerdeki alışveriş merkezleri de iş yapıyor, ancak merkez kadar değil. Bu alışkanlığı kırmak kolay değil. Eskişehir yaklaşık 1 milyon nüfusa sahip büyük bir şehir olmasına rağmen ulaşım kolaylığı nedeniyle ticaret şehir merkezinde yoğunlaşıyor. Ancak zamanla kenar semtlerdeki ticaretin de artacağına inanıyorum.”